Tot ons groot verdriet kan Jeangu Macrooy Nederland dit jaar niet vertegenwoordigen op het Eurovisie Songfestival, maar gelukkig biedt de VPRO een prachtig alternatief: het AI Songfestival. De Nederlandse inzending Abbus komt van een team van twee onderzoekers van de Universiteit Utrecht en niemand minder dan rapper Willie Wartaal. Door gebruik te maken van AI hebben zij alle Songfestivalnummers samengeperst tot dé ultieme Songfestival-hit.

Het nummer is als het ware een duet tussen de AI en Willie Wartaal. Waar normaal gesproken zo’n werk uit een samenwerking van auteurs wordt beschermd door het auteursrecht, is het hier de vraag of een creatie van AI wel als zodanig kan worden beschermd. Waarom worden werken eigenlijk auteursrechtelijk beschermd? En wanneer kun je spreken van een auteur?

Het auteursrecht kan enerzijds worden gezien als compensatie voor de arbeid die een auteur verricht en het stukje persoonlijkheid dat deze in een werk vervat. Anderzijds is het auteursrecht een middel om het maatschappelijk welzijn te verhogen, door creativiteit te stimuleren.

In Nederland kan een werk auteursrechtelijk beschermd worden als het i.a. een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en dus het resultaat is van scheppende menselijke arbeid. Daarom kan de AI niet als auteursrechthebbende worden aangemerkt. Het werk is immers geen resultaat van scheppende menselijke arbeid.

Met in het achterhoofd de ratio dat het auteursrecht een middel is dat maatschappelijk welzijn verhoogt, is het misschien niet zo’n gek idee om werken van AI auteursrechtelijk te beschermen. Als er een stimulans is om ook werken te maken met behulp van AI, kunnen er veel nieuwe ideeën onze maatschappij verrijken.

Wie er dan als auteur moet worden aangemerkt is moeilijk te zeggen. Verdient AI net als bedrijven rechtspersoonlijkheid en de mogelijkheid auteursrechthebbende te worden, of mogen ontwikkelaars van een AI-systeem dubbel profiteren (zij hebben al een auteursrecht op het AI-systeem zelf)? Ook auteurs van werken die zijn gebruikt door de AI en samenstellers van de database die door de AI wordt gebruikt zouden kunnen worden beloond met auteursrechten.

Wie moet worden gezien als Willie Wartaals co-auteur is dus een interessante vraag voor de NVAIR.

Door: Joris Droppert, NVAIR-Jong lid en masterstudent Internet, ICT en Intellectueel Eigendom aan de Vrije Universiteit Amsterdam die zijn afstudeerscriptie na een goede tip van NVAIR-lid Nine Bennink schrijft over auteursrechten op creaties van AI.