Juridische Digitale Transformatie en de Opkomst van de Robotrechter

Vanwege de Covid-19 maatregelen wordt er de afgelopen weken in Nederland aanzienlijk minder recht gesproken. Sinds de uitbraak van het virus in Nederland wordt in vergelijking met de normale gang van zaken nu 20 procent minder rechtszaken behandeld.

Alleen urgente zaken worden behandeld, en in het strafrecht zijn er specifieke eisen gesteld om prioritering mogelijk te maken. De mogelijkheid tot videogesprekken en online contact werpt haar vruchten dan ook slechts in beperkte mate af. De stap richting videobellen, de eerste notie van online rechtspraak, is voor veel rechters al een grote stap in digitale transformatie, en een ogenschijnlijk onvoorstelbare stap als we een jaar teruggaan in de tijd. 

Om een volgende stap met nieuwere technologie te gaan zetten, wordt het tijd om te gaan denken aan de robotrechter. Waar de robotrechter tot voor kort een controversieel onderwerp was in relatie tot het e-Court programma, zou deze op korte termijn een bruikbare ondersteuning kunnen worden voor de rechtsprekende macht. 

Voornamelijk omdat er momenteel aanzienlijk minder zaken worden beslist en er nog altijd vraag is naar rechtspraak, is er nu een grotere mogelijkheid om de veelal academische ontwikkeling van het toepassen van nieuwe technologie in geautomatiseerde besluitvorming meer tot haar recht te laten komen. Met name in eenvoudigere zaken heeft de implementatie van machinaal leren en voorspellend modelleren grote potentie voor het efficiënter en grootschaliger zegevieren van het recht. 

Zolang een robotrechter bestaat uit een rechtspraak-ondersteunde tool en zolang er voldaan wordt aan de vereisten voor transparante en eerlijke besluitvorming, lijkt er dan ook veel mogelijk met toegepast tekstueel machinaal leren in een juridische context. 

Door: Justin Smael, NVAIR-Jong lid en student aan het Amsterdam University College die zijn afstudeerscriptie nu schrijft over de vereisten voor uitlegbaarheid van de implementatie van rechtspraak-ondersteund machinaal leren.

Vanuit bestuur NVAIR:
Wij zijn benieuwd naar meer concrete voorbeelden van robotrechtspraak. Justin noemt eCourt. Merel Dorgelo (bestuurslid) heeft een kleine aanzet van de Chinese robotrechter gepubliceerd. Welke robot rechters lopen er verder nog rond op deze aardbol?
Wij willen graag een oproep doen aan alle studenten om hun robot-/AI scripties bij ons te publiceren! Indien je je scriptie over robot-/AI schrijft of wil schrijven, schroom niet om de NVAIR om begeleiding te vragen als soort mentor/coach/klankbord. Wellicht kan de NVAIR zo helpen om het vakgebied verder te ontwikkelen. Ideeën, hulp nodig of een scriptie dat je bij ons wil laten publiceren? Neem contact op met nvairsecretariaat@gmail.com